Sperwer

De sperwer (Accipiter nisus) is een middelgrote roofvogel die behoort tot de familie van de havikachtigen (Accipitridae). Deze vogel staat bekend om zijn indrukwekkende jachtvaardigheden en wordt vaak gezien in bossen, tuinen en stedelijke gebieden in Europa, Azië en Noord-Afrika. Hier is uitgebreide informatie over de sperwer:

Uiterlijk

• Maat: De sperwer is een relatief kleine roofvogel. Mannetjes zijn kleiner dan vrouwtjes:
  • Mannetjes: 29–34 cm lang, met een spanwijdte van 58–65 cm.
  • Vrouwtjes: 35–41 cm lang, met een spanwijdte van 67–80 cm.
• Gewicht:
  • Mannetjes: 110–200 gram.
  • Vrouwtjes: 185–345 gram.
• Kleur:
  • Mannetjes: Grijsblauwe rug en vleugels, roodachtige dwarsstrepen op de borst.
  • Vrouwtjes: Donkerbruine rug, minder opvallende dwarsstrepen en een witte onderkant.
  • Beide geslachten hebben gele ogen, lange poten en een scherpe haaksnavel.
• Staart: Lang en gestreept, wat helpt bij het manoeuvreren tijdens de vlucht.

Leefgebied en Verspreiding

• De sperwer komt voor in een breed scala aan habitats, zoals bossen, open velden, stadsparken en tuinen.
• Hij is wijdverspreid in Europa, Azië en delen van Noord-Afrika. In Nederland is de sperwer een veelvoorkomende broedvogel.
• Deze vogel is deels migrerend: sperwers uit Noord- en Oost-Europa trekken in de winter naar het zuiden.

Gedrag en Voedsel

• Jacht:
  • Sperwers staan bekend om hun spectaculaire jachttechniek. Ze vliegen laag en snel, vaak via een onverwachte aanval, om kleine vogels te verrassen.
  • Hun lange poten en scherpe klauwen maken ze uitstekende jagers.
• Prooi:
  • Hoofdzakelijk kleine vogels, zoals mussen, mezen en spreeuwen.
  • Vrouwtjes, die groter zijn, jagen soms op grotere vogels zoals duiven.
• Manoeuvreerbaarheid:
  • Dankzij hun korte, afgeronde vleugels en lange staart kunnen ze snel en behendig door dichte begroeiing vliegen.

Voortplanting

• Broedseizoen: April tot juli.
• Nest: Het nest wordt gebouwd in bomen, vaak in bossen of aan de randen daarvan. Het bestaat uit takken en wordt gevoerd met mos en bladeren.
• Eieren: 4–6 eieren per legsel, die ongeveer 33 dagen worden uitgebroed.
• Jongen:
  • De jongen blijven ongeveer 24–30 dagen in het nest voordat ze uitvliegen.
  • Beide ouders voeden de jongen, maar het vrouwtje zorgt vooral voor het broeden terwijl het mannetje voedsel aanlevert.

Relatie met de Mens

• Tuinen: Sperwers bezoeken vaak tuinen, vooral waar voedertafels staan, om vogels te vangen. Dit levert soms conflicten op, omdat mensen de roofvogel soms zien als een bedreiging voor zangvogels.
• Bescherming:
  • In Nederland is de sperwer beschermd onder de Wet natuurbescherming.
  • De populatie wordt beïnvloed door habitatverlies en pesticiden, maar is over het algemeen stabiel.

Interessante Feiten

1. Sperwers zijn zeer geduchte jagers en hebben een slagingspercentage van 10–30% bij hun aanvallen.
2. Mannetjes en vrouwtjes hebben een groot verschil in grootte (seksuele dimorfie), wat relatief zeldzaam is bij vogels.
3. De sperwer kan snelheden van meer dan 50 km/u bereiken tijdens een aanval.
4. Door hun jachtstrategie zijn ze vaak alleen zichtbaar als een snelle schim die voorbij flitst.

Heb je meer specifieke vragen over deze fascinerende roofvogel?