Lippenbeer

De lippenbeer (Melursus ursinus), ook wel de slothbeer genoemd, is een middelgrote berensoort die inheems is in het Indiase subcontinent. Deze beer onderscheidt zich door zijn unieke uiterlijk en gedrag, waaronder een lange snuit en een voorkeur voor een insectenrijk dieet. Hieronder volgen uitgebreide details over de lippenbeer:

Kenmerken

• Grootte en gewicht:
  • Mannelijke lippenberen wegen doorgaans tussen de 80 en 140 kilogram en zijn groter dan vrouwtjes, die ongeveer 55 tot 95 kilogram wegen.
  • Ze hebben een lichaamslengte van 1,5 tot 2 meter.
• Uiterlijk:
  • Een dikke, lange, ruige zwarte vacht, met een karakteristieke V-vormige witte markering op de borst.
  • Lange klauwen (tot wel 10 cm), gebogen en sterk, ideaal voor graven.
  • Een verlengde snuit en uitgestulpte lippen waarmee ze voedsel opzuigen, wat hen hun naam heeft gegeven.
  • Oren zijn groot en rond, wat hen een enigszins "pluizig" uiterlijk geeft.

Leefgebied

• De lippenbeer leeft voornamelijk in:
  • Tropische en subtropische bossen.
  • Graslanden en droge bossen in India, Nepal, Sri Lanka en Bhutan.
  • Hij geeft de voorkeur aan gebieden met voldoende ondergroei en klimplanten.
• Ze zijn nachtdieren en brengen vaak hun dagen door in holen of schaduwrijke plekken.

Voeding

• Lippenberen zijn omnivoren, maar insecten vormen het grootste deel van hun dieet. Ze eten:
  • Termieten: Ze graven termietenheuvels open met hun krachtige klauwen en zuigen de termieten op met hun gespecialiseerde mond.
  • Mieren en andere insecten.
  • Vruchten zoals mango's, bessen en vijgen.
  • Honing (ze worden ook wel "honey bears" genoemd).
  • Soms eten ze ook kleine gewervelde dieren of aas.
• Hun tandenset is aangepast om termietenheuvels en insecten te verwerken; ze missen bijvoorbeeld de bovenste snijtanden om een vacuüm te kunnen creëren bij het opzuigen van voedsel.

Gedrag

• Sociaal gedrag:
  • Lippenberen zijn voornamelijk solitaire dieren, behalve tijdens de paartijd of wanneer een moeder met haar jongen is.
• Mobiliteit:
  • Ze kunnen goed klimmen en gebruiken bomen als schuilplaatsen of voedselbronnen.
  • Ze bewegen traag en lomp, maar zijn verrassend snel als ze zich bedreigd voelen.
• Vijanden:
  • Roofdieren zoals tijgers en luipaarden kunnen een bedreiging vormen, vooral voor jonge beren.
  • Mensen zijn hun grootste bedreiging vanwege ontbossing en conflicten.

Voortplanting

• Paringstijd: December tot juni.
• Draagtijd: 6-7 maanden.
• Nest: Moeders gebruiken holtes of dichte vegetatie als nest.
• Aantal jongen: Meestal 1-2 welpen per worp.
• Moeders dragen hun jongen vaak op hun rug, een gedrag dat uniek is onder beren.

Bedreigingen

• Habitatverlies door ontbossing en landbouw.
• Menselijk-wildlife conflict: Lippenberen worden soms als gevaarlijk beschouwd omdat ze gewassen plunderen.
• Stropen: Voor hun galblaas en andere lichaamsdelen die in traditionele medicijnen worden gebruikt.
• Status:
  • Volgens de IUCN (International Union for Conservation of Nature) staan lippenberen op de lijst van kwetsbare diersoorten.
  • Beschermd onder de Indiase wet en opgenomen in CITES Appendix I (wat internationale handel beperkt).

Bijzonderheden

• Unieke tactiek voor voedselverzameling:
  • Lippenberen sluiten hun neusgaten en gebruiken hun uitgestulpte lippen om voedsel op te zuigen.
  • Dit proces gaat gepaard met een luid "zuigend" geluid dat van verre te horen is.
• Historische context:
  • In India werden lippenberen in het verleden gebruikt als "dansende beren" door straatartiesten. Dit gebruik is tegenwoordig illegaal.
• Bijnaam:
  • Soms worden ze "Lazy bears" genoemd vanwege hun trage bewegingen, maar dit doet geen recht aan hun actieve voedselzoekgedrag.

De lippenbeer speelt een belangrijke ecologische rol door termietenpopulaties te beheersen en zaden te verspreiden via hun uitwerpselen. Ze zijn fascinerende dieren die ondanks bedreigingen blijven bijdragen aan de biodiversiteit van Zuid-Azië.