Ijsvogel

24-11-2025

🟦 De ijsvogel (Alcedo atthis)

De ijsvogel is een kleine, felgekleurde vogel die in Europa bekend staat als één van de mooiste en meest opvallende soorten.

🟢 Uiterlijk

  • Grootte: ongeveer 16–18 cm lang.

  • Kleur:

    • Rug, kop en vleugels: helder blauw tot turquoise

    • Buik en borst: warm oranje

    • Keel: wit

  • Snavel: lang, recht en puntig – perfect om vis mee te spiesen.

  • Ogen: opvallend donker en naar voren gericht, ideaal om in het water te kijken.

🟣 Leefgebied

  • Vooral te vinden langs heldere, langzaam stromende riviertjes, beekjes, sloten en vijvers.

  • Hij heeft schoon water nodig waarin hij vis goed kan zien.

  • In Nederland en België komt de ijsvogel vrij algemeen voor, maar zijn aantallen schommelen door koude winters.

🔵 Gedrag

  • De ijsvogel is een solitaire en territoriale vogel.

  • Hij zit vaak op een tak boven het water en duikt er plotseling in om vis te vangen.

  • Zijn vlucht is razendsnel, met een laag zoemend geluid door de vleugels.

🐟 Voeding

  • Het dieet bestaat vooral uit:

    • kleine visjes (spiering, stekelbaarsjes)

    • waterinsecten

    • soms kleine kreeftachtigen of insectenlarven

  • De ijsvogel duikt in het water, grijpt de vis en slaat hem vaak tegen een tak om hem te doden voordat hij hem inslikt.

🟡 Voortplanting

  • Nestelt in gangen die hij graaft in steile oevers, soms tot wel 1 meter diep.

  • Een nest bevat meestal:

    • 6–7 eieren

    • beide ouders broeden en voeren de jongen

  • Jonge ijsvogels zijn na ongeveer 3–4 weken vliegklaar.

🔶 Bijzonderheden

  • De blauwe kleur is structuurkleur: er is geen blauwe pigment; de kleur ontstaat door lichtbreking in de veren.

  • In strenge winters kunnen veel ijsvogels sterven doordat het water dichtvriest en ze geen vis kunnen vangen.

  • Hun Nederlandse naam "ijsvogel" komt waarschijnlijk van het Oudnederlandse "eisenvogel" (ijzervogel), verwijzend naar de metaalachtige glans — niet door ijs.