De hoornaar (Vespa crabro) is de grootste inheemse wespensoort in Europa en behoort tot de familie van de plooivleugelwespen. Dit indrukwekkende insect staat bekend om zijn krachtige angel, grote formaat en karakteristieke geel-bruine kleur.
Kenmerken
- Grootte: Hoornaars zijn aanzienlijk groter dan gewone wespen. Werksters zijn ongeveer 18-25 mm lang, terwijl koninginnen tot wel 35 mm kunnen worden.
- Kleur: Hun kop en borststuk zijn roodbruin, terwijl het achterlijf geel met zwarte strepen heeft. In tegenstelling tot de gewone wesp zijn de strepen minder fel en contrastrijk.
- Vleugels: Lichtbruin en transparant, met een spanwijdte die indrukwekkend groot kan zijn.
- Geluid: Hoornaars maken een diep, brommend geluid tijdens het vliegen, wat ze onderscheidt van kleinere wespen.
Levenscyclus
Hoornaars volgen een jaarcyclus:
- Voorjaar: Een koningin, die de winter heeft overleefd, ontwaakt en begint een nest te bouwen. Ze legt de eerste eitjes en voedt de larven zelf.
- Zomer: De eerste werksters komen uit en nemen de zorg voor het nest en de larven over. De koningin blijft zich concentreren op het leggen van eitjes.
- Najaar: Nieuwe koninginnen en mannetjes worden geboren. Na de paring sterven de werksters en de oude koningin.
- Winter: Alleen de bevruchte koninginnen overleven en zoeken een beschutte plek om te overwinteren.
Nest en Voedsel
- Nest: Hoornaars bouwen hun nest meestal in holle bomen, schuren of spouwmuren. Het nest wordt gemaakt van gekauwd hout, waardoor het een papierachtige structuur krijgt.
- Voedsel: Ze zijn nuttige insectenbestrijders en eten vliegen, muggen en andere wespen. Ook voeden ze zich met boomsappen en rijp fruit.
Gedrag en Steek
- Niet agressief: Hoornaars worden vaak gevreesd, maar zijn eigenlijk minder agressief dan gewone wespen. Ze vallen alleen aan als ze zich bedreigd voelen.
- Pijnlijke steek: Hun steek is pijnlijker dan die van een gewone wesp vanwege de hoeveelheid gif, maar is meestal niet gevaarlijk voor gezonde mensen, tenzij men allergisch is.
De Aziatische hoornaar
Een andere bekende soort is de Aziatische hoornaar (Vespa velutina), die in Europa een invasieve exoot is. Deze soort is kleiner, donkerder van kleur en vormt een bedreiging voor honingbijen.
Hoornaars spelen een belangrijke rol in het ecosysteem door schadelijke insecten te bestrijden en zijn een fascinerende, maar vaak onbegrepen wespensoort.