De zwarte neushoorn (Diceros bicornis), ook wel bekend als de haaklipneushoorn, is een van de twee in Afrika voorkomende neushoornsoorten, naast de witte neushoorn. Hier is een overzicht van belangrijke informatie over dit indrukwekkende dier:
Kenmerken
Uiterlijk:
- De zwarte neushoorn is kleiner dan de witte neushoorn.
- Hij heeft twee hoorns, waarvan de voorste doorgaans langer is dan de achterste. De hoorns kunnen tot wel 1,5 meter lang worden.
- De kleur varieert van grijs tot donkerbruin, ondanks de naam "zwart".
- De bovenlip is puntig en flexibel, waardoor het dier gemakkelijk takken en bladeren kan vastpakken. Dit is een belangrijk verschil met de witte neushoorn, die een brede, platte lip heeft.
Grootte en gewicht:
- Schouderhoogte: 1,4 tot 1,8 meter.
- Gewicht: 800 tot 1.400 kilogram.
- Lengte: 3 tot 3,75 meter.
Leefgebied
- Verspreiding: De zwarte neushoorn komt voor in delen van oostelijk en zuidelijk Afrika, waaronder Kenia, Tanzania, Namibië, Zuid-Afrika en Zimbabwe.
- Habitat: Hij leeft in uiteenlopende landschappen, zoals savannes, struiklandschappen en halfwoestijnen, zolang er voldoende struiken en bomen zijn voor voedsel.
Gedrag
Eetgewoonten:
- De zwarte neushoorn is een browser, wat betekent dat hij zich voedt met bladeren, takken, struiken en soms fruit, in tegenstelling tot grazers zoals de witte neushoorn.
- De haakvormige bovenlip helpt bij het plukken van voedsel.
Territoriaal:
- De zwarte neushoorn heeft een solitair karakter en houdt een eigen territorium aan. Alleen vrouwtjes met jongen blijven langere tijd samen.
- Mannetjes markeren hun gebied met urine en mest.
Karakter:
- Bekend om hun onvoorspelbare en agressieve gedrag. Ze vallen soms uit defensieve reflex aan, ook zonder duidelijke bedreiging.
Communicatie:
- Ze communiceren via geurmarkeringen, geluiden en lichaamstaal.
Voortplanting
- Draagtijd: 15 tot 16 maanden.
- Jongen: Meestal wordt één jong geboren, dat tot drie jaar bij de moeder blijft.
- Voortplanting: Het interval tussen geboortes is vaak 2 tot 3 jaar.
Bedreigingen en Bescherming
Bedreigingen:
- Stroperij: De zwarte neushoorn wordt zwaar bedreigd door stroperij vanwege de vraag naar neushoornhoorns, die op de zwarte markt zeer waardevol zijn. De hoorns worden gebruikt in traditionele Aziatische medicijnen en als statussymbool.
- Habitatverlies: Door uitbreiding van landbouwgrond en menselijke nederzettingen.
Populatiestatus:
- De zwarte neushoorn wordt geclassificeerd als kritiek bedreigd door de IUCN. De populatie is door de jaren heen drastisch afgenomen, maar door intensieve beschermingsmaatregelen is er een lichte toename zichtbaar.
Beschermingsmaatregelen:
- Anti-stroperijprogramma's.
- Translocatie naar veilige gebieden.
- Natuurreservaten en fokprogramma's.
Interessante Feiten
- De hoorns van de zwarte neushoorn bestaan uit keratine, hetzelfde materiaal als menselijke nagels.
- Ondanks hun zware lichaamsbouw kunnen ze snelheden van meer dan 50 km/u bereiken.
- Hun gezichtsvermogen is zwak, maar ze hebben een uitstekend reukvermogen en gehoor.
De zwarte neushoorn blijft een icoon van de Afrikaanse wildernis en een symbool voor natuurbescherming. Dankzij gezamenlijke inspanningen van overheden en natuurbeschermers is er hoop op een duurzame toekomst voor deze bijzondere soort.